Artysta w kryzysie

Czy jesteśmy świadkami kryzysu w sztuce?
A może nadużywamy słowa „kryzys”?

Czy pandemia to nowy kryzys? To kryzys czy ogólna zmiana w podejściu do sztuki, która dzięki pandemii dokonała się w przyśpieszonym tempie?
To kryzys artystów czy realiów, w których artysta funkcjonuje?
A może mamy do czynienia z kryzysem instytucji?  

Może kryzys dotyczy także odbiorców sztuki? Czy przestało nam się chcieć? Czy wciąż stać nas na wyzwania, czyli konfrontację z dziełami sztuki? Czy potrzeba kontaktu ze sztuką jest wciąż autentyczna?

Jak pandemia uderzyła w twórców? Czym kryzys wywołany przez pandemię różni się od dotychczasowych? Czy jest groźniejszy? Czy jesteśmy wobec niego bardziej bezsilni?

Domeną artysty jest niezależność i wolność, a w teatrze partnerem artysty jest widz. Jaką refleksję o teatrze obudziły zamknięte widownie, gdy artyści i widzowie musieli przenieść się do Internetu? Czy artysta jest wolny i niezależny także wtedy, gdy nie ma odbiorcy? Czy współczesny artysta w ogóle może być całkowicie wolny i niezależny? Jaki wpływ na niego ma widz? Na ile jest od niego uzależniony?

Czy sztuka jest jedną z gałęzi gospodarki, a artysta po prostu generuje PKB? Jeśli tak, to czy w czasie pandemii artyści otrzymali realną pomoc porównywalną z innymi? Czy nagłe zatrzymanie przez pandemię znalazło odzwierciedlenie w formie wsparcia i rozwiązaniach prawnych? Czy nieuchronność kategorii ekonomicznych (uwypuklona przez pandemię) zrewiduje sens uprawiania sztuki i współfinansowania jej? Czy w czasie pandemii artyści byli osamotnieni? Na kim spoczywała odpowiedzialność za twórców?

Czy nie mamy do czynienia z paradoksem polegającym na tym, że sztuka pozwala nam przetrwać najtrudniejsze momenty, a jednocześnie jest „wartością dodaną”, z której jako pierwszej dobrowolnie rezygnujemy, jeśli zachodzi taka konieczność? Jaka jest relacja między społeczeństwem a twórcą? Jaka jest relacja między odbiorcą a twórcą? Czy sztuka jest przedmiotem naszej wspólnej odpowiedzialności?

Czy dopiero pandemia pokazała nam, jak bardzo potrzebujemy artystów i sztuki?
A może pandemia uświadomiła nam, że artyści i sztuka niewiele nas obchodzą? 

Zapraszam do rozmowy

Ewa Pilawska