O Gustawie Herlingu-Grudzińskim z namaszczeniem i bez – prapremiera spektaklu „Ferragosto” i panel dyskusyjny

Trwa XXV Międzynarodowy Festiwal Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych. W niedzielę o 19:15 na Małej Scenie Teatr Powszechny w Łodzi zaprezentuje pierwszą festiwalową prapremierę – „Ferragosto” Radosława Paczochy w reżyserii Adama Orzechowskiego. Tego samego dnia o godzinie 15:00 odbędzie się panel dyskusyjny poświęcony życiu i twórczości jednego z najważniejszych polskich pisarzy XX wieku. 

Rok Herlinga-Grudzińskiego 

W związku z setną rocznicą urodzin (obchodzoną w maju), Sejm ogłosił rok 2019 rokiem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego - pisarza, eseisty, dziennikarza, żołnierza, więźnia Gułagu, który przez cały okres komunizmu był polskim emigrantem politycznym. „To fascynująca postać. Kiedy ogłoszono rok Herlinga-Grudzińskiego, wiedziałam, że mamy obowiązek przypomnieć, kim był i jak ważna jest jego twórczość” – mówi Ewa Pilawska, dyrektor Teatru Powszechnego w Łodzi i dyrektor artystyczny Festiwalu. „Już dużo wcześniej zaprosiłam Adama Orzechowskiego do współpracy w tym sezonie. Adam Orzechowski kilka lat temu wyreżyserował u nas spektakl o łódzkich włókniarkach - „Tango Łódź”. Prapremiera odbyła się podczas Festiwalu, a w Plebiscycie Publiczności widzowie zdecydowali, że to Najlepszy Spektakl tamtej edycji. W tym roku chcieliśmy dalej zagłębiać się w historię Łodzi, ale postać Herlinga-Grudzińskiego przyniosła nową i bardzo silną inspirację” – dodaje Pilawska.

Pisarz ocenzurowany

W PRL informacje na temat Gustawa Herling-Grudzińskiego podlegały cenzurze, jego nazwisko znajdowało się na specjalnej liście osób objętych całkowitym zakazem publikacji, a twórczość pisarska została upowszechniona w Polsce dopiero po roku 1989. Jest autorem powieści i opowiadań, wśród których, oprócz najsłynniejszego „Innego świata”, są „Skrzydła ołtarza”, „Drugie Przejście”, „Dziennik pisany nocą”, „Wieża”, „Podzwonne dla dzwonnika”. „Jako wieloletni emigrant dawał sobie prawo do mówienia o Polsce rzeczy niewygodnych i niepopularnych, ale za to z miłością i życzliwością” – mówi reżyser spektaklu Adam Orzechowski. Herling-Grudziński w roku 1955 osiadł na stałe w Neapolu, gdzie po śmierci pierwszej żony poślubił córkę sławnego włoskiego filozofa i polityka Benedetto Croce. Tam właśnie, na upalnym południu Włoch, rozgrywa się duża część „Ferragosto”.

„Ferragosto”

Tytuł sztuki Radosława Paczochy „Ferragosto” nawiązuje do obchodzonego 15 sierpnia włoskiego święta, które zbiega się z datą kilku obchodzonych tego dnia w Polsce – ze świętem Wniebowzięcia Matki Boskiej, z Dniem Wojska Polskiego i rocznicą Cudu nad Wisłą. To dla Włochów - podobnie jak dla nas - dzień wolny od pracy i kulminacja upałów; czas, który sam Herling-Grudziński opisywał jako psychologicznie nieznośny. „Ferragosto” pokazuje wojenne i powojenne losy pisarza. „Bohaterowie spektaklu pochodzą z książek Herlinga lub są jego bliskimi i rodziną. Zamknęliśmy pisarza w jego gabinecie. Na tym niewielkim obszarze pokazujemy widzom relacje z innymi ludźmi. W spektaklu przenikają się historia i życie prywatne” – zapowiada Adam Orzechowski. „To nie będzie laurka, to spektakl o myślącym i cierpiącym mężczyźnie, intelektualiście nie godzącym się na układy, trudnym, ale niezaprzeczalnie zdolnym i prawdziwym” – dodaje Orzechowski.

Panel dyskusyjny z udziałem wybitnych znawców twórczości pisarza

Znakomitym wstępem do spektaklu będzie panel dyskusyjny, który odbędzie się 17 marca o 15:00 na Małej Scenie Teatru Powszechnego w Łodzi. Jak zapowiada moderator dyskusji, mowa będzie o: „O Gustawie Herlingu-Grudzińskim z namaszczeniem i bez, o losie wygnańca zakazanego w ojczyźnie, o życiu w Neapolu – znienawidzonym i ukochanym, o fascynacji Italią oraz o przedziwnej odmianie losu i powrocie do kraju pod koniec życia w aurze jednego z najwybitniejszych pisarzy polskich XX wieku”.

W dyskusji wezmą udział wybitni znawcy twórczości autora i jego życiorysu. Moderatorem spotkania będzie autor szeregu książek o Herlingu-Grudzińskim dr hab. Zdzisław Kudelski z lubelskiego KUL-u. Uczestnikami panelu dyskusyjnego będą: polonistka i italianistka, autorka szeregu rozpraw badawczych nad twórczością Herlinga dr Magdalena Śniedziewska, teatrolog, muzykolog, literaturoznawca i reżyser prof. dr hab. Józef Opalski z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, znawca literatury łagrowej XX i XXI wieku dr hab. prof. nadzw. Arkadiusz Morawiec z Uniwersytetu Łódzkiego oraz dramaturg (autor sztuki „Ferragosto”) Radosław Paczocha.

Wstęp na panel dyskusyjny: na podstawie biletów na festiwalowe spektakle lub na podstawie biletu za 1 złoty.

---

„Ferragosto”
Autor: Radosław Paczocha
Reżyseria: Adam Orzechowski
Scenografia i kostiumy: Magdalena Gajewska
Muzyka: Marcin Nenko
Obsada: Przemysław Chojęta, Jarosław Dziedzic, Karolina Krawczyńska, Diana Krupa, Michał Lacheta, Karolina Łukaszewicz, Paulina Nadel, Angelika Olszewska, Arkadiusz Wójcik, Magdalena Zając-Zawadzka, Artur Zawadzki

Prapremiera „Ferragosto” objęta jest honorowym patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Spektakl „Ferragosto” odbywa się w ramach XXV Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych współfinansowanego przez Miasto Łódź (dotacja celowa w wysokości 1 miliona złotych) oraz dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury (400 tysięcy złotych).