"Wyzwolenie" w reżyserii Jana Klaty - Pokaz Mistrzowski na XXXI Festiwalu
Za nami drugi Pokaz Mistrzowski XXXI Festiwalu - „Wyzwolenie” Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Jana Klaty. 31 maja 2025 na spektakl wybraliśmy się do Teatru Wybrzeże w Gdańsku. Dziękujemy za ten teatralną sobotę, który spędziliśmy razem!
Po spektaklu dyrektorka artystyczna Festiwalu Ewa Pilawska wręczyła Adamowi Orzechowskiemu, dyrektorowi Wybrzeża i reżyserowi zwycięskiej „Iwony, księżniczki Burgunda”, nagrodę za Najlepszy Spektakl części konkursowej tegorocznego Festiwalu (część konkursowa zakończyła się w kwietniu - zwycięzców wskazali widzowie w Plebiscycie Publiczności).
„Wyzwolenie” to sztuka o potrzebie narodowego wyzwolenia rozumianego jako duchowy wstrząs, który ma wyzwolić nas z narodowych wad, kompleksów i ograniczeń. Dramat Wyspiańskiego na pozór dzieje się jedynie w teatrze, ale w rzeczywistości odbywa się w o wiele istotniejszej sferze – w sferze wzniosłego, ale i przeklętego polskiego panopticum. Czy rzeczywiście, jak pisze Wyspiański, łączy nas tylko nienawiść?
Spotkanie po spektaklu prowadzili Jacek Wakar i Jacek Cieślak. Jan Klata podkreślił, że „Wyzwolenie” to niezwykle trudny w interpretacji i inscenizacji tekst - Wyspiański pisał go w czasie, gdy umierał, nikt do końca nie potrafi jednoznacznie powiedzieć, o czym jest sztuka. Reżyser zaznaczył jednocześnie, że w spektaklu nie pojawia się żadne słowo, które nie byłoby napisane przez Wyspiańskiego. Klata mówił także o inspiracjach muzyką XX wieku oraz symbolami, które pojawiają się w spektaklu. Jacek Wakar zwrócił uwagę na płonącą postać, która jego zdaniem nawiązuje do aktu samospalenia Piotra Szczęsnego - skrajnego gestu protestu. Twórcy spektaklu mówili również o konstrukcji przedstawienia, w którym wszyscy są zunifikowani - tworzą nieodróżnialną zbiorowość, zanika ich indywidualność - aktorska, ludzka. Z jednej strony tworzy to poczucie masy i wspólnoty, bezosobowego organizmu, z drugiej strony powoduje, że całość indywidualnego wyrazu wynika z odmiennej frazy podawania widzowi tekstu Wyspiańskiego.
Dziękujemy Wam za to wspólne doświadczenie - teatralną interpretację złamanej, "postrzępionej" polskości w przeddzień drugiej tury wyborów prezydenckich. Do zobaczenia na ostatnim spektaklu festiwalowym - Pokazie Mistrzowskim „Ziemi obiecanej” w reżyserii Mai Kleczewskiej.
Teatr Wybrzeże w Gdańsku
Stanisław Wyspiański
„Wyzwolenie”
Reżyseria: Jan Klata
Scenografia, kostiumy, światło: Mirek Kaczmarek
Ruch sceniczny: Maćko Prusak
Video: Natan Berkowicz
Obsada: Dorota Androsz, Justyna Bartoszewicz, Piotr Biedroń, Magdalena Boć, Piotr Chys, Robert Ciszewski, Katarzyna Dałek, Magdalena Gorzelańczyk, Jerzy Gorzko, Grzegorz Gzyl, Michał Jaros, Jacek Labijak, Krzysztof Matuszewski, Katarzyna Z. Michalska, Marcin Miodek, Robert Ninkiewicz, Jakub Nosiadek, Paweł Pogorzałek, Cezary Rybiński, Marek Tynda, Agata Woźnicka
XXXI Międzynarodowy Festiwal Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych odbywa się pod patronatem Prezydent Miasta Łodzi Hanny Zdanowskiej
XXXI Festiwal współfinansowany jest ze środków Miasta Łodzi oraz dofinansowany jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Fot. Maciej Zakrzewski