"Elizabeth Costello" w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego na XXX Festiwalu

Jako pierwszy festiwal teatralny mieliśmy przyjemność zaprezentować - w sobotę 13 kwietnia 2024, zaraz po premierze - „Elizabeth Costello” w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego. Zanim Nowy Teatr zagra spektakl na Festiwalu w Awinionie, obejrzeliśmy Pokaz Mistrzowski w ramach łódzkiego Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych. Dziękujemy! 

W najnowszym spektaklu Warlikowski sięga po postać Elizabeth Costello, którą powołał do życia Noblista John Maxwell Coetzee. Jako postać fikcyjna zaczęła z czasem żyć własnym życiem, stając się - jak twierdzą niektórzy - alter ego samego autora, postacią, która mówi w jego imieniu to, czego on sam nie chce lub obawia się powiedzieć. Costello stała się także ulubioną postacią teatru Krzysztofa Warlikowskiego. Pojawiała się dotąd w jego pięciu spektaklach: w jednych pod swoim nazwiskiem, w innych głosu użyczały jej inne postaci. Aż do teraz jeszcze nigdy reżyser nie poświęcił jej całego spektaklu.

Costello odwołuje się do sumień, zabiera głos w sprawach związanych z ekologią i filozofią, pyta o los zabijanych zwierząt, zadaje niewygodne pytania, drąży uśpioną moralność i pyta o społeczny relatywizm. Pyta wreszcie o koniec i śmierć… Jest fikcją, która mocno oddziałuje na przestrzeń niefikcyjną. Jest głosem w naszych głowach.

Spotkanie z twórcami i twórczyniami po spektaklu prowadzili Jacek Wakar i Jacek Cieślak. W dyskusji widzowie zwrócili między innymi uwagę na wielopoziomowość konstrukcji spektaklu i postaci głównej bohaterki. Costello, choć jest postacią fikcyjną, ma moc i władzę demiurgiczną. Jest nie tyłka bohaterką spektaklu, ale również na bieżąco tę historię stwarza, naraz jako jej część i jej kreatorka. Jako twór literacki/teatralny wymyka się ze świata, do którego przynależy. Być może dlatego jest tak magnetyzującym i intrygującym tworem, który inspiruje, w jakimś sensie „wyręcza”, przejmuje na siebie część odpowiedzialności/winy.

„Spotykamy się cyklicznie z Krzysztofem Warlikowskim, który jest twórcą niezwykle ważnym dla łódzkiego Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych, dla jego rozwoju. Jego spektakle prezentowane na Festiwalu były i są istotnymi kamieniami milowymi tego rozwoju” - podkreśla dyrektorka artystyczna Festiwalu Ewa Pilawska. Dotychczas na Międzynarodowym Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych widzowie obejrzeli wybitne spektakle Warlikowskiego - między innymi „Zimową opowieść”, „Kruma”, „Anioły w Ameryce”, „(A)polonię”, „Francuzów”, „Odyseję. Historię dla Hollywoodu”. Publiczność obejrzała wystawy poświęcone twórcy oraz wzięła udział w międzynarodowej dyskusji poświęconej artyście zatytułowanej „Teatr, który szuka imienia”.

 

Nowy Teatr w Warszawie
John Maxwell Coetzee
„Elizabeth Costello. 7 wykładów i 5 bajek z morałem”
Scenariusz: Krzysztof Warlikowski, Piotr Gruszczyński
Współpraca: Łukasz Chotkowski, Mateusz Górniak, Anna Lewandowska
Scenografia i kostiumy: Małgorzata Szczęśniak
Muzyka: Paweł Mykietyn
Światła: Felice Ross
Wideo: Kamil Polak
Współpraca artystyczna: Claude Bardouil
Obsada: Mariusz Bonaszewski, Magdalena Cielecka, Andrzej Chyra, Ewa Dałkowska, Bartosz Gelner, Małgorzata Hajewska-Krzysztofik, Jadwiga Jankowska-Cieślak, Maja Komorowska, Hiroaki Murakami, Maja Ostaszewska, Ewelina Pankowska, Jacek Poniedziałek, Magdalena Popławska 

Fot. Joanna Głodek