"Odlot" na XXVIII Festiwalu

 

Do samolotu Dawne Bohatery (o rozpiętości skrzydeł „czterdzieści i cztery”) wsiada grupa Polaków-rodaków, którzy zabierają ze sobą bagaż (a może nadbagaż?) doświadczeń, zapiekłości, narodowych frustracji i wzajemnej niechęci. Pokład samolotu przypomina teatralną widownię ustawioną jak lustro względem widzów. Widzowie przeglądają się w teatrze, teatr przegląda się w rzeczywistości.

 

Forma poematu dramatycznego Fajfera „Odlot” w połączeniu z interpretacją Anny Augustynowicz przenoszą nas do świata, który jest naraz przenikliwie ordynarny i poetycki, naraz powszedni i oniryczny. Samolot unosi się w mgle, w chmurze. Czasami wylatuje ponad nią, a czasami zniża lot, abyśmy mogli z dystansu obserwować to, co poniżej nas. Fajfer konstruuje tekst z pourywanych fragmentów myśli i cytatów, które tkwią w nas, Polakach, jak drzazgi. W „Odlocie” narodowa autorefleksja nie ma charakteru publicystycznej krytyki aktualnośco. Jest to raczej literacki i teatralny automatyzm myśli, wielka improwizacja, która dociera głębiej niż potrafimy zrozumieć. Dotyka nas i wprawia w stan rozedrgania.

 

O tym, jak „uciec z Polaka w człowieka”, rozmawiał po spektaklu Łukasz Drewniak. Autor „Odlotu” Zenon Fajfer zaznaczył, że musiał napisać „Odlot”. Aby „nie zwariować”, musiał dać ujście swoim emocjom związanym ze stanem polskiego ducha. „Każdy z nas ma wśród swoich znajomych kogoś, kto mieszka przy ulicy Smoleńsk” - mówił Fajfer, odnosząc się do fragmentu tekstu wypowiadanego ze sceny przez Bogusława Kierca, poety i aktora, poprzednika Anny Augustynowicz na stanowisku dyrektora artystycznego szczecińskiego Teatru Współczesnego. Irena Jun zaznaczyła, że w jej odczuciu aktorzy, występując w „Odlocie”, biorą udział w teatrze takim, jak teatr być powinien - kompletnym, łączącym słowo, gesty, umożliwiającym przepływ energii między widzem a twórcą.

 

Jak podkreślała Anna Augustynowicz, w spektaklu pojawia się wiele cytatów z jej wcześniejszych spektakli. Pobrzmiewają fragmenty „Fortepianu Szopena” czy „Mojej piosnki” Cypriana Kamila Norwida, wersy z „Wesela” i „Wyzwolenia” Stanisława Wyspiańskiego czy ze „Ślubu” Witolda Gombrowicza. Pojawiają się Konrad z „Wyzwolenia”, Bobby Kleks z „Wracaj”…

 

***

 

Teatr Współczesny w Szczecinie
Zenon Fajfer

"Odlot"

Reżyseria: Anna Augustynowicz

Scenografia: Marek Braun

Kostiumy: Tomasz Armada, Martyna Konieczny

Muzyka: Jacek Wierzchowski

Wideo: Wojciech Kapela

Ruch sceniczny: Zbigniew Szymczyk

Reżyseria światła: Krzysztof Sendke

Obsada: Anna Januszewska, Irena Jun, Barbara Lewandowska, Grażyna Madej, Magdalena Myszkiewicz, Paweł Adamski, Wojciech Brzeziński, Grzegorz Falkowski, Mirosław Gawęda, Bogusław Kierc, Nikodem Księżak, Adam Kuzycz-Berezowski, Wiesław Orłowski, Zbigniew Szymczyk, Przemysław Walich, Mateusz Wiśniewski, Bartosz Włodarczyk oraz Zofia Walich

 

Zdjęcia: Maciej Zakrzewski